نحوه تولید فولاد دمشقی
یکی از دلایل گران قیمت بودن فولاد دمشقی، نحوه تولید و ساخت بسیار دشوار آن است. روشهای تولید فولاد دمشقی بسته به نوع منطقه و موقعیت جغرافیایی کشور تولید کننده متفاوت است. اما متداولترین روش ساخت فولاد دمشقی روی هم قرار دادن ورقهای فولادی و جوش دادن آنها است. این عملیات طی یک فرایند خاص و گذراندن چندین مرحله انجام میشود.
مرحله اول: تهیه ورق به تعداد
برای شروع فرایند تولید و ساخت فولاد دمشقی نیاز به تعدادی ورقهای فولادی یا دیسکهای فولادی داریم. این ورقهای فولادی به صورت یک در میان در دو حالت سخت و نرم بین یکدیگر قرار میگیرند. سخت و نرم بودن ورقهای فولادی به دلیل میزان کربن و نیکل موجود در ساختار آنها است. هر چه مقدار کربن موجود بیشتر باشد آن ورق درجه سختی بیشتری خواهد داشت.
تعداد ورقهای مورد نیاز بر اساس اندازه تیغهای که قرار است در پایان عملیات ساخته شود متغیر است و یک رقم ثابت و مشخص شده ندارد.
مرحله دوم: جوش دادن ورقهای فولادی
پس از مشخص نمودن تعداد مورد نیاز ورق یا دیسکهای فولادی و قرار دادن یک در میان آنها بر اساس درجه سختی، این ورقهای روی هم قرار داده شده وارد کوره میشوند. گرما و حرارت بالای موجود در کوره موجب متصل شدن ورقهای به یکدیگر شده و یک بلوک لایه لایه را تشکیل میدهند.
پس از آن بلوک تولید شده را با دستگاه مخصوصی میکوبند تا نازک شده و ورقهای جوش داده شده به هم به صورت یکپارچه شوند. در هر بار قرارگیری بلوک در کوره، با استفاده از شار جوشکاری قبل از سرد شدن پوشانده میشود.
شار جوشکاری در واقع مادهای است که بر روی بلوک داغ میریزند تا ذوب شده و در تمامی لایههای فولاد نفوذ کند. وجود شار جوشکاری در مراحل تولید فولاد دمشقی بسیار مهم است. در اصل شار جوشکاری با نفوذ به تمام لایههای بلوک تولید شده از اکسید شدن و زنگ زدگی فولاد ممانعت میکند.
مرحله سوم: یکپارچه نمودن بلوک
در این مرحله بلوک تولید شده با انجام عملیات نورد صاف و کشیده میشود تا به صورت یکپارچه در بیاید. بلوک ساخته شده در معرض حرارت بالا نورد میشود.
هنگامی که در اثر کشش و صاف شدن، طول بلوک دو برابر شد آن را از بخش میانی به دو قسمت تقسیم میکنند و این دو قسمت را مجدد بر روی هم قرار میدهند. پس از آن مرحله دوم را دوباره اجرا میکنند.
این مرحله یکپارچه سازی یعنی جوشکاری، نورد و برش دادن بلوک تولید شده در چند مرحله انجام میشود تا شکل نهایی و مد نظر بلوک ایجاد شود. به عنوان مثال یک فولاد دمشقی با 320 لایه از یک بلوک 5 لایه که 6 مرتبه برش خورده و نورد شده است تولید میشود.